Fiziksel Yoğunluk

Bir karışımın içindeki maddelerin ayrıştırılması kimyasal ve fiziksel yöntemlerle yapılabilir. Fiziksel yollarla ayırma yöntemlerini ise 3 başlıkta toplayabiliriz.

08.01. Katı � Katı Karışımlarının Ayrılması

a) Mıknatısla Ayırma: Demir, kobalt, nikel gibi maddeler mıknatıslanma özelliği gösterirler. Bu :-):-):-):-)llerden herhangi biri, diğer :-):-):-):-)llerle karışmış halde ise mıknatıs kullanarak ayrıştırma yapılabilir. Altın ve demir tozu karışımı bu yöntemle ayrıştırılabilir.

b) Özgül Kütle Farkı ile: İki katı, birbirlerinden yoğunluklarının farklı olması özelliğine dayanılarak ayrıştırılabilirler. Bunun için karışım öncelikle bu iki katıyıda çözmeyecek bir çözücü şeçilmelidir. Yoğunlukları birbirinden farklı olan iki katı çözücü içerisine atılır. Yoğunluğu sıvının yoğunluğundan büyük olan katı madde sıvının dibinde çökerken; sıvıdan daha az yoğun olan katı madde ise sıvının üzerinde toplanır. Odun talaşı ile bakır talaşı karışımını bu yöntemle ayırabiliriz. Suya atıldığında karışımda bulunan bakır talaşı dibe çökerken, odun talaşı yüzeyde toplanacaktır.

c) Çözünürlük Farkı ile: Karışımda bulunan katılardan biri suda çözünürken, diğeri çözünmüyorsa bu yöntem uygulanabilir. Örnek olarak tuz ve kum karışımını verebiliriz. Karışım suya atıldığında, tuz çözünürken kum çözünmez ve çöker. Çözelti süzülerek kum ayrılır. Ardından suyu buharlaştırarak tuzu elde ederiz.


d) Ayrımsal Kristalleştirme ile: Karışımda bulunan katıların ikisi de suda çözünüyorsa karışım ayrımsal kristallendirme yöntemi ile ayrıştırılır. Ayrımsal kristalleştirme, katı maddeleri çözünürlük farklarından yararlanarak ayırma yöntemidir. Örneğin sodyum nitrat (NaNO3) ve potasyum nitrat (KNO3) katılarına doymuş olan bir çözeltiyi buharlaştırmaya bırakırsak ilk önce KNO3 çökecektir.


e) Erime Noktası Farkı ile: Erime noktaları birbirinden uzak olan iki katı bu yon tem ile ayrıştırılabilir. Önce eriyen maddenin, diğer katıyı çözmemesi de gereklidir. Bu yüzden kullanım alanı az olan bir yöntemdir. Örnek olarak parafin ve kum karışımını verebiliriz. Karışımı ısıttığımızda parafin erir ve sıvı-katı karışımı elde edilmiş olur. Bu karışımı süzdüğümüzde ve kum ve parafini ayırmış oluruz.