Şiir Türleri

Lirik Şiir
•Toplumsal sevinç yada acı gibi ortak duygular; aşk, ayrılık, özlem, ölüm acısı gibi bireysel duygular lirik şiirin konusudur.
•Kişisel duygular coşkulu ve etkili bir şekilde anlatılır.


Pastoral Şiir
•Doğa güzelliklerini, orman, yayla, dağ, köy ve çoban yaşayışını, bunlara karşı duyulan sevgi ve özlemleri anlatan şiir türüdür.
•Bu şiirin, Batı edebiyatlarında “idil” ve “eglog” olarak adlandırılan çeşitli biçimleri vardır.


Didaktik Şiir
•Belli bir düşünceyi aşılamak veya belli bir konuda öğüt, bilgi vermek, bir ahlak dersi çıkarmak amacıyla öğretici nitelikte yazılan, duygu yönü az olan şiir türüdür.
•Manzum hikaye ve fabllar bu gruba girer.


Epik Şiir
•Konusu savaş, kahramanlık, yiğitlik ve yurt sevgisi olan yada tarihsel bir olayı coşkulu bir anlatımla işleyen uzunca şiirlere “epik şiir” denir.
•“Epik” kelimesi destansı, kahramanlıkla ilgili gibi anlamlara gelir.


Dramatik Şiir
•Dramatik şiir; tragedya, komedya, dram gibi tiyatro türlerinde yazılmış şiirler için, nazım halinde yazılmış tiyatro eserleri için kullanılır.
•“Dramatik” terimi, drama ile ilgili, sahne oyununa özgü anlamına gelir.

ŞİİR TÜRLERİ

A. LİRİK ŞİİR: İçten gelen duyguları coşkulu bir dille anlatan şiir türüdür.
Şiirin en yaygın şekli; bireysel duyguları daha yoğun olarak dile getiren lirik türüdür. Lirik şiir, insanoğlunun bütün duygularını içine alır.

Toplumsal mutluluk yada felaketlerden duyulan sevinç yada acı gibi ortak duygular; aşk, ayrılık, özlem, ölüm acısı gibi bireysel duygular lirik şiirin başlıca konularıdır. Lirik şiir, dünya edebiyatında en çok işlenen ve sevilen şiir türüdür.


Yeni mektup aldım gül yüzlü yardan, "Lirik şiir" türünde yazılmış olan bu
Gözletme yolları gel deyi yazmış. şiirde, ana duygu(tema) ; sevgiliye
Sivralan köyünden bizim diyardan, ve memlekete duyulan özlemdir.
Dağlar mor menevşe gül deyi yazmış.
Aşık Veysel


B. DİDAKTİK ŞİİR: Belli bir düşünceyi aşılamak veya belli bir konuda öğüt, bilgi vermek, bir ahlak dersi çıkarmak amacıyla öğretici nitelikte yazılan, duygu yönü az olan şiir türüdür.

Kısaca "didaktik şiir"; öğretici şiir demektir. Manzum hikayeler ve fabllar da bu şiir türüne girer.

Didaktik şiir; bilim, sanat, zanaat, felsefe, ahlak, din gibi konularda temel ilke ve kuralları öğretmek amacıyla yazılan şiirdir.



Sözünü bilen kişinin Bu dörtlükte Yunus Emre; sözün
Yüzünü ağ ede bir söz değerini, düşünerek, ölçüp tartarak
Sözünü pişirip diyenin söz söylemenin önemini büyük bir
İşini sağ ede bir söz... ustalıkla ve çarpıcı bir şekilde dile
Yunus Emre getirmiştir. Yunus Emre'nin verdiği
öğütler günümüzde de geçerliliğini
ve önemini korumaktadır.






C.EPİK ŞİİR: Konusu savaş, kahramanlık, yiğitlik ve yurt sevgisi olan yada tarihsel bir olayı coşkulu bir anlatımla işleyen uzunca şiirlere "epik şiir" denir. Aynı anlamda "destani şiir, kahramanlık şiiri" terimleri de kullanılır.
"Epik" kelimesi "destansı, kahramanlıkla ilgili" gibi anlamlara gelir.

Üç Şehitler Destanı'ndan

Mehmetçik Yanda sadece iki dörtlüğünün
Atıldı, bir Mehmetçik, büyüyü bozdu, alındığı F.Hüsnü Dağlarca'nın
Bir düşman süngüsüne, göğsünden, bu şiiri, Kurtuluş Savaşımız
Bu şehadetle kayalar yarıldı sanki, üzerine yazılmış olan en güzel
Dipçik gürültüsünden.... epik şiirlerden biridir.

Savaşırken yaşamak,
Anam südü kadar helal gibi,
Ölüm hem büyüktü, hem kolaydı,
Mustafa Kemal gibi....
Fazıl Hüsnü Dağlarca


C. PASTORAL ŞİİR: Doğa güzelliklerini, orman, yayla, dağ, köy ve çoban yaşayışını, bunlara karşı duyulan sevgi ve özlemleri anlatan şiir türüdür.
"Pastoral" kelimesi "çobanlara ilişkin" anlamına gelir.
Türk Edebiyatı' nda doğa ve kır güzelliklerini öven çok güzel halk şiiri örnekleri vardır. Tanzimat' tan sonra başlayan yeni edebiyatımızda da, şiir alanında doğa ve kır güzelliklerine geniş yer verildi.

Ek Bilgi: Batı edebiyatlarında doğrudan doğruya doğa manzaralarını canlı bir biçimde anlatan şiirlere "idil", konuşma biçiminde yazılan pastoral şiirlere de "eglog" denir.

Nadir duyabildiğim taze bir heyecanla, Bu dörtlük, K. Kamu' nun
Karıştım o gün bugün bu zavallı çobanla. "Bingöl Çobanları" adlı
Bingöl yaylalarının mavi dumanlarına, şiirinden alınmıştır. Şair,
Gönlümü yayla yaptım Bingöl çobanlarına. bu şiirde, yalnızca doğa-kır
Kemalettin Kamu güzelliklerini anlatmıyor,
"zavallı çoban" vs. gibi
deyişlerle de şiire acıma duygusunu
katıyor. Bu yönüyle şiir, hem
pastoral hem de lirik özellik
taşımaktadır.



E.DRAMATİK ŞİİR: "Dramatik" kelimesi, Yunanca "drama" dan türemiş bir terimdir. "Dramatik" terimi, dramayla ilgili, sahne oyununa özgü anlamlarına gelir.
"Dramatik şiir" ise, tragedya, komedya, dram gibi tiyatro türlerinde yazılmış şiirler için, nazım halinde yazılmış tiyatro eserleri için kullanılan bir terimdir.





Burada çeşitli örneklerle açıklamaya çalıştığımız "konularına göre şiir türleri"nin 5'e ayrıldığını artık öğrendik. Bunlar; lirik şiir, didaktik şiir, epik şiir, pastoral şiir ve dramatik şiirdir.