DOĞU ANADOLU BÖLGESİNİN YERYÜZÜ ŞEKİLLERİ

DOĞU ANADOLU BÖLGESİNİN YERYÜZÜ ŞEKİLLERİ
Konumu ve sınırları Anadolu topraklarında Güneydoğu Anadolu Bölgesi ve Irak'ın kuzeyinde İç Anadolu Bölgesinin doğusunda Karadeniz Bölgesinin güneyinde; İran'ın Azerbaycan'ın Ermenistan'ın batısında yer alır.

Türkiye'nin kapladığı alanın (814.578 km²) %21'ini (171.061 km²) Doğu Anadolu Bölgesi oluşturur.

Doğu Anadolu Bölgesi Yukarı Fırat Erzurum-Kars Hakkari ve Yukarı Murat-Van bölümlerinden meydana gelir.
Bölgenin en belirgin özelliği ortalama yükseltisinin fazla ve engebeli olmasıdır.
YERYÜZÜ ŞEKİLLERİ:
Dağları:En yüksek bölgemizdir. Ortalama yükseltisi 2000-2200 metredir. Bölgede dağlar üç sıra halinde uzanır.
Kuzeyde: Çimen, Kop, Esence, Karasu, Allahuekber Dağları
Ortada: Mercan (Munzur), Karasu-Aras Dağları
Güneyde: Güneydoğu Toroslar ve Buzul (Cilo) Dağları bulunmaktadır.
Van Gölünün kuzeyinde volkanik dağlar vardır. Bunlar Ağrı, Tendürek, Aladağ, Süphan, Nemrut Dağlarıdır.
Düzlükleri:Kıvrım dağları arasında çöküntü ovaları vardır. Bu ovalar: Elbistan, Malatya, Elazığ, Bingöl, Muş, Van, Başkale, Hakkari, Yüksekova güneydekilerdir. Kuzeyde ise Erzincan, Tercan, Aşkale, Erzurum, Pasinler, Horasan, Kağızman ve Iğdır vardır. Tunceli ve Erzurum-Kars Platoları da diğer düzlüklerdir.
Akarsuları:Karasu ve Murat birleşerekFıratNehrini oluşturur. Bu nehir Dicle Nehri ve onunla birleşen Büyük Zap Kolu ile yabancı topraklara giderek Basra Körfezinden denize dökülmektedir. Aras ve Kura nehirleri de yine başka topraklara giderek Hazar Denizine dökülmektedir. Bu akarsuların yüzey şekilleri ve engebe nedeniyle hidroelektrik enerji üretme güçleri fazladır.
Gölleri: Van Gölü ülkemizin en büyük gölüdür ve suyu sodalıdır. Bölgenin diğer gölleri şunlardır: Erçek, Nazik, Çıldır, Hazar ( Tektonik Göllerdir), Balık, Haçlı, Nemrut (Krater Gölleri), ve Akgöl.
Ayrıca bölgede Keban ve Karakaya Baraj Gölleri de bulunmaktadır.
Değerlendirme: Bölgeye Yurdumuzun çatısı diyebiliriz. Bölgeyi kaplayan yüksek dağlar bölgenin her özelliğini yakından etkilemektedir. Dağlar doğudan batıya uzandığı için kuzey-güney doğrultusunda ulaşım zordur. Tarım alanları azdır iklimi çok serttir. Tarım ürünleri çeşitli değildir. Sanayi ve ticareti de gelişmemiştir.

Yeryüzü şekilleri Ortalama yükseltisi yaklaşık 2200 m olan Doğu Anadolu Bölgesinin belli başlı yüzey şekillerini sıradağlar geniş platolar ve ovalar oluşturur. Bölgenin sıradağları kuzey güney doğrultusunda üç sıra halinde dizilirler. Bölgenin kuzeyinde Çimen Dağı Kop Dağı Yalnızçam dağları; ortasında Munzur Dağı Karasu Dağı Aras Dağı güneyinde ise Güneydoğu Toroslar Bitlis Hakkari ve Buzul dağları sıralanırlar. Ayrıca bölgede Nemrut Süphan Tendürek ve Ağrı volkanik dağları bulunur. Bölgede dağlardan sonra en fazla yer kaplayan yeryüzü şekli platolardır. Bölgedeki en büyük plato Erzurum-Kars Platosudur. Türkiye'nin en büyük gölü olan Van Gölü bu bölgededir. Bölgedeki diğer büyük göller Hazar Balık Bulanık Nazik Çıldır ve Erçek gölleridir. Bölgenin başlıca akarsuları Fırat Dicle Aras Kura ve Zap akarsularıdır.

İklimi Bölgenin denizlere uzak olması ve yükseltisinin fazla olması nedeniyle Doğu Anadolu Bölgesinde karasal iklim etkilidir. Kışlar çok soğuk ve kar yağışlı; yazlar yükseklerde serin alçak yerlerde sıcak geçer. Kış mevsimi uzun ve yaz mevsimi çok kısadır.

Yıllık sıcaklık farkının en çok olduğu bölge olan Doğu Anadolu Bölgesinde yaz sıcaklık ortalaması yaklaşık 20°C'dır. Ve başka bölgelerde buna benzer iklimler görülür.

Bitki örtüsü Bölgenin havzalarında ve ovalarında bozkırlar yaygındır. Dağ çayırları meşe ve sarıçam ormanları dağların genel bitki örtüsüdür. Türkiye ormanlarının %11'ine sahip olan bölge orman alanları bakımından 5. sıradadır.

Nüfus ve yerleşme Türkiye'nin nüfus yoğunluğu en az olan bölgesidir. Bunda bölgenin yüz ölçümünün büyük olması başlıca etkendir. 2000 yılındaki nüfus sayımına göre bölgenin nüfusu 6 milyon 100 bin kişi civarındadır.
Diğer bölgelere göçün fazla yaşandığı bölge olan Doğu Anadolu Bölgesinde kırsal nüfus kent nüfusundan fazladır.